Claudia de Breij: "Ik heb een jaar lang het trapje opgelopen naar de hoogste duikplank"

Claudia de Breij heeft tot de laatste dag zitten schaven en grappen er bij verzonnen. George Michael en Tijn met zijn Serious Request-actie hebben de voorstelling nog gehaald, Carrie Fisher en Debbie Reynolds niet. “Al heb ik nog even overwogen om mijn haar in van die prinses Leia-knotjes te zetten.” Zaterdagavond om half elf is het zo ver en mag De Breij - als eerste vrouw ooit - de Oudejaarsconference verzorgen.

“Het lastigste is de tijdslimiet”, vertelt ze een dag voordat de voorstelling live op televisie te zien is. “Ik móet me aan die 80 minuten houden, terwijl het een jaar is waar je een oudejaars van 800 minuten over had kunnen maken.” Van de eerste versie die De Breij in september speelde is nog pakweg 20 procent over. "De dood van George Michael móet een plekje krijgen; zijn plotselinge overlijden heeft mij als kind van de jaren tachtig heel erg geraakt. Maar dat betekent dat er elders weer een paar zinnen uit moeten.” De voorstelling wordt zaterdagavond rechtstreeks uitgezonden; er staat een noodband klaar met een opname van vrijdagavond voor het geval er technisch iets mis gaat.

De klemtoon ligt toch op de laatste maanden van het jaar - een ervaringsadvies dat zij kreeg van deskundigen als Youp van 't Hek en Dolf Jansen. “Je moet een paar 'oh ja'-momenten hebben van zaken die tien, elf maanden terug plaatsvonden. Maar het moet tegelijkertijd ook actueel zijn.” Veel grote onderwerpen, zoals de vluchtelingenproblematiek, zijn niet veranderd. “Maar het politieke wereldtoneel is dat natuurlijk wel. Om de essentie van het jaar te vatten kom je toch snel terecht bij de laatste ontwikkelingen.”

Climax

De voorstelling zaterdagavond is de grote climax van een jaar lang voorbereiden, beklemtoont De Breij. "Ik heb een jaar lang het trapje opgelopen naar de allerhoogste duikplank. En pas nu zie ik hoe hoog de plank eigenlijk is”, lacht ze. “Het is toch anders dan een reguliere voorstelling. Het is toch heilige grond die je betreedt door op 31 december primetime een jaaroverzicht te brengen.” Dat zij de eerste vrouw is, zegt haar maar weinig. “Ik hoop dat er meisjes zijn die mij zien en denken: als zij het kan, kan ik dat ook. Maar dat geldt evengoed voor jongetjes. Als je gelooft dat je iets moet doen, zet dan vooral dóór. En wie weet ben jij dan ook ooit op 31 december op televisie te zien.”

De Breij gaf van tevoren geen interviews omdat ze wil dat het publiek op oudejaarsavond wordt verrast. “Bovendien wil ik van tevoren niet te hoog van de toren blazen, dan kan het alleen maar tegenvalllen.” Veel media respecteerden haar verzoek om de show niet van tevoren te recenseren; een paar dagbladen plaatsten al artikelen en waren vol lof. “Maar meer dan bij andere voorstelling is er maar één avond die telt. Als ik het zaterdagavond verknal, maken al die positieve recensies niet meer uit.” Ze hoopt vooral dat het een oudejaarsshow is geworden voor een breed publiek. “Als je het hebt over Claudia de Breij-fans, zie ik toch vooral mijn ouders voor me”, grinnikt ze. De cabaretière is er trots op dat er doorgaans een heel divers publiek in de zaal zit: van 8 tot 80, arm en rijk, hetero en homo. “Ik wil iets vertellen dat de mensen in de Ikea op zaterdagmiddag, als ik tussen de meubels op een kratje zou gaan staan, zouden willen horen. Daar vind je volgens mij toch het meest gemêleerde publiek van Nederland.”

Waslijst

Op 2 januari verschijnt er ook een boek met de tekst van de Oudejaarsconference. Verder vertelt De Breij in het boek de verhalen áchter de voorstelling en al het voorwerk dat zij verrichte. “Er was heel veel dat uiteindelijk geen plekje heeft gekregen in de show, maar ik tóch over wilde vertellen”, legt ze uit. Na de vuurproef op oudejaarsavond neemt de artiest eerst een paar maanden rust voordat zij gaat nadenken over volgende projecten. “Ik heb behoefte aan ontspannen: weer eens de Donald Duck lezen in plaats van alle kranten te scannen”, lacht ze. “En ik moet een sociale inhaalslag maken: behalve op de bruiloft een paar maanden terug heb ik onze vrienden amper gezien. Er is ook een waslijst met zaken die ik met kinderen wil gaan doen en waar ik de afgelopen maanden totaal geen tijd voor heb gehad.”

De Oudejaarsconference van Claudia de Breij is om 22.30 uur te zien op NPO1.