Topeconoom: "We zijn op het nippertje ontsnapt aan economische meltdown"

Vorig jaar maart kwamen de raderen van de wereldeconomie met piepende remmen tot stilstand. Maar de zware recessie bleef uit. De miljarden die overheden overal ter wereld in de economie pompten hebben ons gered, zegt economisch historicus Adam Tooze.

"Stel dat we de financiële crisis van 2008 niet hadden meegemaakt, dan had corona tot een wereldwijde economische meltdown geleid," aldus de beroemde Britse econoom tegen Vlaamse krant De Morgen.

"Halverwege maart heerste er grote paniek op de financiële markten. Tegen 23 maart was de rust teruggekeerd, omdat de VS garant stonden voor zowat alles. Eind maart 2020 interfereerde de Fed per dag voor 75 tot 80 miljard dollar op de financiële markten, evenveel als voordien in een maand. De Fed kocht in een paar weken tijd 5 procent van de Amerikaanse staatsobligaties op. Dat toont hoe labiel het hele financiële systeem geworden was, want Amerikaanse staatsobligaties gelden als de meest stabiele belegging ter wereld. Dat was gigantisch, en je kunt je afvragen of de bereidheid om tot op zulke hoogte tussenbeide te komen wel even groot was geweest als we 2008 niet hadden meegemaakt."

JapanWant koste wat kost moest een herhaling van de financiële crisis voorkomen worden. Dus overal op de wereld bleven overheden miljarden in hun economieën pompen. En het heeft gewerkt tot nu toe. De vraag is natuurlijk of die schulden niet een keer moeten worden afgelost. "Of er een grens aan onze schulden is, hangt af van de wijze waarop we ermee omgaan. Japan heeft een staatsschuld van meer dan 200 procent van het bbp. Dat is geen probleem, omdat het vooral binnenlandse schuld is. Die zit in stabiele en uitgebalanceerde portefeuilles."

"Als je een gigantische staatsschuld hebt en die toevertrouwt aan private investeerders die beleggen in maximaal renderende fondsen, ben je gewoon niet goed bezig. De Japanse schuld zit bij de centrale bank en bij de grote nationale pensioenfondsen. Het is dus de publieke sector die de staatsschuld in bezit heeft."

"Ooit zal er een politieke oplossing gevonden moeten worden voor de schulden. Ideaal is dat niet. Geen staatsschuld is beter dan een schuld van 200 procent, maar je economie kapot besparen is geen alternatief. Bovendien zitten de meeste Europese landen nog heel ver af van die Japanse 200 procent."