Documentaire over Amy Winehouse: ontegenzeggelijk 5 sterren waard

Er zit een diepe droefheid in de kern van de briljante nieuwe film van Asif Kapadia over Amy Winehouse, de zangeres die in 2011 op 27-jarige leeftijd overleed aan een alcoholvergiftiging. Maar zelfs voorafgaand aan de wereldpremière dit weekend op het festival van Cannes, wordt de film - die in iedere kritische beoordeling vijf sterren waardig wordt geacht - achtervolgd door een controverse. Amy’s vader, Mitch Winehouse, sprak op de Britse televisie zijn onvrede uit over de documentaire, waarvan hij beweert dat die onevenwichtig is en een verkeerde voorstelling geeft van zijn eigen rol in het leven van zijn dochter. Een van de sterkste punten van Amy is echter dat de film zich niet laat meeslepen door onnozele beschuldigingen over wie wel of niet verantwoordelijk kan worden gehouden voor Amy's vroegtijdige dood. Waarom ontspoorde de zangeres? Daar droegen verschillende factoren aan bij: de scheiding van haar ouders; haar levensstijl toen ze naar Camden verhuisde; de eigenzinnige invloed van haar ex-man Blake Fielder-Civil; de druk van de enorme roem die haar tweede album Back to Black met zich meebracht; haar vaak erbarmelijke behandeling door de media en haar eigen zelfdestructief gedrag. Kapadia realiseert zich dat het veel te laat is om te kijken waar de schuld ligt. In plaats daarvan - te beginnen in de late jaren '90 met Amy als een vroegrijpe jazz-zingende tiener in Southgate - neemt Kapadia ons mee door het leven van zijn hoofdpersoon. Hij en zijn medewerkers hebben een enorme hoeveelheid home-movie opnames die gemaakt zijn door haar vrienden evenals archiefmateriaal, oude foto's en demo's opgeduikeld. Er zijn ook uitgebreide interviews met veel van de mensen die het dichtst bij haar stonden. De Amy die we als eerste ontmoeten is 'een Noord-Londens Joods meisje met een bijzondere attitude'. Ze is zowel grappig als wreed, een ongelooflijke jazz-zangeres en een schrijfster van aangrijpende persoonlijke songs. De legendarische crooner Tony Bennett, met wie Winehouse samenwerkte laat in haar carrière, plaatst het beste perspectief op de problemen waarmee Winehouse geconfronteerd werd als performer. Ze had een stem die die van Billie Holiday kon evenaren en was het gelukkigste en presteerde het best in kleine clubs. Jazz-zangers, zegt hij, 'houden niet van 50.000 mensen voor hen.' Eerst ontvouwt de film zich met een Winehouse die rijker en rijker wordt en meer en meer bekendheid geniet tot vervolgens haar spectaculaire afdaling begint. De meest deprimerende anekdote in de film komt van een van haar beste jeugdvrienden, die bij de triomfantelijke live performance was die Winehouse gaf in Londen (toen ze nog in behandeling voor haar drugsverslaving was) voor de 2008 Grammy uitzending. De zangeres riep haar oude vriend uit het publiek, zij gingen samen backstage en Winehouse nam hem vrolijk in vertrouwen: 'Dit is zo saai zonder drugs.' Het is makkelijk te begrijpen waarom Mitch geschokt is door de film. 'Mijn vader was er nooit,' zegt zijn dochter over haar jeugd. Anderen stellen zijn besluit in vraag om haar niet naar een afkickkliniek te sturen in 2005 en er is een ondraaglijke scène waarin hij opduikt in St. Lucia, waar ze probeert zichzelf te verstoppen met een je krijgt nergens het gevoel dat hij er op uit is om Mitch te demoniseren. Eén van de paradoxen in de houding van het publiek ten aanzien van Winehouse, die vaak het hedendaagse muzikale antwoord op Sylvia Plath lijkt, is dat iedereen wilde dat ze zou herstellen en toch nog steeds een gruwelijke plezier ontleende aan haar problemen. Talkshow-presentatoren en comedians worden regelmatig getoond terwijl ze grappen maken over haar verslavingen, daarbij vergetend hoe jong en kwetsbaar zij was. Als Winehouse de jazz-zangeres was gebleven die alleen maar optrad in kleine zalen, zou haar leven zich niet hebben ontsponnen op de manier die het deed. Kapadia's film is doordrenkt van spijt en verdriet over wat er met de hoofdpersoon gebeurt, maar verliest nooit het gevoel van ontzag over alles wat ze bereikte.

Bron(nen): The Independent