Deelnemers van realityshows moeten wurgcontracten ondertekenen. Hen wachten forse boetes als ze zich daar niet aan houden. Oud-programmamaker Sebastiaan Beens doet een boekje open over hoe realityshows als The Villa, dat onlangs van de buis werd gehaald wegens ongewenste intimiteiten, werken. Hij toont ook de draaiboeken.
Beens zelf moest het ruwe materiaal bekijken en de sappigste scenes selecteren voor het programma Oh Oh, daar gaan we weer, een vervolg op Oh Oh Cherso. De deelnemers tekenden een contract, waarin stond dat contact met de pers verboden was en dat ze geen bezwaar konden maken tegen de uiteindelijk uitgezonden beelden, die bovendien tot in de eeuwigheid mochten worden herhaald. Ook waren ze verplicht om 'nauw met de producent samen te werken' en 'een actieve houding aan te nemen' anders konden ze rekenen op een boete van 25.000 euro.
Het AD legde dit contract voor aan media-advocaten. Zij spreken van een wurgcontract, waarvan 'een normaal mens de gevolgen onmogelijk kan overzien'.
"Deelnemers moeten gewoon doen wat van ze wordt gevraagd, anders krijgen ze een boete," aldus Beens. "Je kunt je voorstellen dat dit kon leiden tot gebeurtenissen die we in De Villa zagen. Er wordt gebruik, dan wel misbruik gemaakt van kandidaten die er alles voor over hebben om bekend te worden.’’
Beens hoorde ook veel aanwijzingen van regisseurs. "Bijvoorbeeld tegen een deelnemer die net ruzie had met een ander: ‘Doe die tekst nog eens over. Dik het lekker aan. Het is lekkerder als je zegt dat je niet boos, maar woest bent.’ Dan wordt hem gevraagd waar hij eventueel toe in staat is. ‘Dan zou ik hem op zijn bek timmeren’, klinkt het. In de montage wordt dat vervolgens handig, maar volledig uit de context, aan elkaar geplakt."
Ook werden de deelnemers aangezet tot losbandig gedrag. "Ik hoorde letterlijk: ‘Lekker stevig drinken. Wij betalen. Feest alsof het je laatste dag is. Ja, er zijn camera’s bij, maar daar merk je op een gegeven moment toch niets meer van’. En als iemand tegenstribbelt, hoorde ik soms een maker zeggen: ‘Ah joh, doe het nou maar gewoon!’’’ In het draaiboek worden deelnemers ook niet altijd bij naam genoemd, maar staat er bijvoorbeeld: ‘17.45: aankomst lekker wijf X’. En ‘20.00: aankomst lekker wijf Y’.
Producenten en tv-zenders maken doelbewust misbruik van kwetsbare mensen, concludeert de oud-tv-maker dan ook.