Rutte vooralsnog enige serieuze aspirant-NAVO-chef

NAVO-landen beschouwen demissionair premier Mark Rutte op dit moment als de enige serieuze kandidaat om secretaris-generaal van het bondgenootschap te worden. Zelfs de Letse minister van Buitenlandse Zaken Krisjanis Karins, die zelf heeft aangegeven belangstelling te hebben voor de topbaan, ziet het zo. "Ik denk dat Mark Rutte op dit moment de enige officiële kandidaat is", heeft hij tegen het ANP gezegd in de marge van een bijeenkomst met zijn collega's van de NAVO in Brussel.

Dat hij zelf ook NAVO-chef wil worden, ontkent hij allerminst. "Ik heb dat al eerder gezegd. Als mijn regering mij wil voordragen, dan sta ik daarvoor open." Maar anders dan Rutte is Karins nog niet door zijn land naar voren geschoven, wil hij maar zeggen.

Dat geldt volgens de Let ook voor een tweede 'informele' kandidaat om volgend jaar de huidige NAVO-leider Jens Stoltenberg op te volgen: de premier van Estland, Kaja Kallas. Zij gaf onlangs ook te kennen dat ze daarvoor voelt. Maar ook haar kandidatuur is niet officieel.

De NAVO kent strikt genomen geen officiële voordrachten of sollicitatieprocedure, maar zoekt achter de schermen naar overeenstemming over een opvolger. Landen lobbyen voor hun kandidaat in onderonsjes.

Intussen wordt over Rutte dus gesproken als een serieuze kandidaat. De Amerikaanse Republikeinse senator Dan Sullivan heeft tegen het blad Politico gezegd dat Rutte zich "duidelijk diskwalificeert", omdat Nederland zich niet houdt aan de NAVO-afspraak dat 2 procent van het bruto binnenlands product naar defensie moet gaan. Ook NAVO-diplomaten reflecteren al over Rutte en wegen de voor- en nadelen van zijn leiderschapskwaliteiten en de Nederlandse rol binnen de NAVO. Over de winst van Wilders bij de Nederlandse verkiezingen zei één diplomaat vorige week "niet te denken dat de verkiezingsuitslag Ruttes positie negatief beïnvloedt". 

De Letse minister Karins zelf schetste een profiel dat zowel hemzelf als Rutte zou passen. "We hebben iemand nodig die heeft bewezen consensus te kunnen creëren". Wel stipte hij fijntjes aan dat de toekomstige NAVO-chef uit een land zou moeten komen dat volgens het bondgenootschap genoeg uitgeeft aan defensie. Letland doet dat wel.

Buitenlandministers bespreken Ruttes kandidatuur mogelijk dinsdag en woensdag in de kantlijn van de NAVO-vergadering. Officieel staat op de NAVO-agenda de hulp aan Oekraïne en de stabiliteit op de Westelijke Balkan.