Alcoholmisbruik in andere landen: "Mensen denken dat er iets mis is als je niet dronken wordt"

Als je in Nederland zegt dat je geen alcohol drinkt, word je al snel bestempeld als saai of ongezellig. Drink je te veel dan ben je een onverantwoordelijke zuiplap. We hebben een cultuur waarin alcohol 'erbij hoort' zolang er maat wordt gehouden. Dat zie je ook terug in de cijfers over alcohol: we behoren in Europa tot de gematigde drinkers. In andere landen is dat wel anders. In Oekraïne denken ze bijvoorbeeld dat het niet goed met je gaat als je als man niet iedere avond dronken wordt. "Drinken wordt in Kiev gezien als een teken van mannelijkheid," vertelt lokale journalist Daria Meshcheryakova aan The Guardian. "Mensen begrijpen niet hoe een volwassen man 's avonds of op vakantie nuchter kan zijn. Ze vragen zich af wat er mis met hem is." Ze denkt wel dat vooral mannen van middelbare leeftijd de grootste drinkers zijn. "Jongeren in Kiev, die zijn opgegroeid met internet, zijn minder geïnteresseerd in dronken worden." Alle voormalige Sovjetstaten behoren tot de landen waar de meeste alcohol wordt gedronken blijkt uit van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Maar er zijn meer landen waar ze regelmatig de fles erbij pakken. Zuid-Korea, Vietnam en Portugal zijn opvallende uitzonderingen waar meer wordt gedronken dan in de omringende landen. De Britten en Ieren vallen dan verrassend genoeg nog wel mee. In Nederland wordt relatief weinig gedronken. Met 8 liter pure alcohol per persoon per jaar zitten we nog onder het Europese gemiddelde van 10 liter. De Britten en Fransen drinken gemiddeld 12 liter, de Belgen zelfs 13 liter, maar het kan ook veel minder: In Turkije wordt slechts 2 liter per persoon per jaar gedronken. Ons drankgebruik neemt wel af. In de jaren 70 en 80 was er een piek waarna de daling gestaag is ingezet. De laatste jaren wordt alcohol steeds meer in de ban gedaan. Dat zie je bijvoorbeeld aan de stijgende verkoopcijfers van alcoholvrij bier. In Litouwen wordt het meest gedronken van de hele Europese Unie. Gemiddeld drinkt de bevolking er 15 tot 18 liter pure alcohol per persoon per jaar. Dat komt neer op minimaal 167 flessen wijn. Hoofdstad Vilnius zou, mede door de vele toeristen, zomaar eens hoog kunnen eindigen in de lijst van meest beschonken steden ter wereld, maar cijfers wijzen uit dat het alcoholprobleem nog meer op het platteland speelt dan in de stad. "Het komt meer voor in landelijke gebieden waar de werkloosheid hoger is en mensen minder te doen hebben in hun vrije tijd," aldus journalist Ziville Raskauskaite. Religieuze, culturele, sociale en economische factoren maken allemaal verschil. "In de Verenigde Staten wordt er in steden als New York en LA veel meer gedronken dan in andere gebieden," zegt Max Griswold, die meewerkte aan een over wereldwijde alcoholconsumptie sinds de jaren tachtig. "In staten als Utah wordt bijvoorbeeld veel minder alcohol geconsumeerd door de grote populatie Mormonen.” Dat economische factoren een rol spelen blijkt uit het grote probleem met bingedrinkers in Zuid-Afrika, waar een op de zeven volwassenen een drankprobleem heeft. Er wordt veel gedronken in vergelijking met andere Afrikaanse landen. Dat komt mogelijk doordat de rijkste steden in Zuid-Afrika liggen. "Drinken in Johannesburg of Kaapstad verschilt niet veel van Londen of New York, zegt Munya Shumba die in Johannesburg woont en in de financiële sector werkt. "De bars en pubs zitten vol op een mooie dag na het werk." In sommige steden is de drankcultuur verweven met de werkcultuur. Zo wordt alcohol drinken in Seoul, waar de helft van alle Zuid-Koreanen woont, gezien als een manier om contacten te onderhouden met klanten en collega's. Ze geven daarbij de voorkeur aan shotjes sterke drank en drinken er zelfs twee keer zoveel als de Russen, die toch bekend staan om hun zware wodkagebruik. Ook mode speelt een rol. Zo is het in India nu een trend onder vrouwen om whisky te proeven wat tot gevolg heeft dat een groep die in India juist altijd heel weinig dronk nu ook steeds vaker naar de fles grijpt. "In Mumbai en andere grote steden zijn whisky-proeverijen populair, vooral onder vrouwen van 55 jaar en ouder," weet Griswold. Welke stad precies bovenaan eindigt als plaats met het grootste alcoholprobleem is moeilijk vast te stellen, maar dat er veel mensen overlijden aan de gevolgen van drankmisbruik blijkt wél uit de WHO-cijfers. Jaarlijks komen wereldwijd 3 miljoen mensen om door alcohol, meestal mannen. Het zal dan ook geen toeval zijn dat mannen in Oekraïne gemiddeld slechts 64 jaar worden.

Bron(nen): The Guardian NRC