Medicijnen voor een langer leven

Anti-verouderingspillen zijn niet langer toekomstmuziek: de eerste tests op mensen kunnen al volgend jaar beginnen. De onderzoekers, die deze tests zullen uitvoeren zijn nu samen met de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) de praktische aspecten aan het uitwerken. De test is bedoeld om na te gaan of een medicijn tegen diabetes, metformine genaamd, ook de dood vertraagt en leeftijdsgebonden aandoeningen, zoals hart- en vaatziekten, kanker en geestelijke achteruitgang voorkomt. Het is de eerste keer dat een geneesmiddel in een klinische studie specifiek getest wordt voor het vertragen van veroudering. Lange tijd had onderzoek op het gebied van verlenging van de levensduur een schimmige reputatie. De meeste ideeën waren ook onuitvoerbaar, zoals levensbedreigende hongerdiëten of een manier om de uiteinden van onze chromosomen te verlengen. Veroudering wordt door regelgevers niet eens officieel erkend als een toestand die behandeling nodig heeft, waardoor het moeilijk is om geneesmiddelen goedgekeurd te krijgen. Maar dit is geen onoverkomelijk probleem: herbestemming van een bestaand geneesmiddel is makkelijker voor elkaar te krijgen, want we hebben al gegevens over de veiligheid op lange termijn. Metformine wordt al meerdere decennia gebruikt voor de behandeling van type 2 diabetes. Daardoor kunnen de onderzoekers het medicijn direct op grote groepen mensen testen. Het is de bedoeling om 3000 mensen tussen de 70 en 79 jaar gedurende 5 jaar te volgen en als de resultaten positief zijn moet dat voldoende zijn om het door de FDA goedgekeurd te krijgen, zegt hoofdonderzoeker Nir Barzilai van het Albert Einstein College of Medicine in New York. Het grootste probleem is een gebrek aan financiële middelen, te weten $50.000.000. De non-profit organisatie The Alliance for Aging Research ondersteunt de plannen en het onderzoeksteam is in gesprek met verschillende potentiële geldschieters. Ook hebben ze het startsein nodig van diverse ethische commissies. Op dat gebied verwachten ze weinig problemen, omdat metformine wordt gezien als een veilig medicijn. Het middel helpt mensen met diabetes door het verminderen van de hoeveelheid glucose die de lever aanmaakt. De meest voorkomende bijwerkingen zijn misselijkheid en diarree, maar die kunnen voorkomen worden door de dosis langzaam op te hogen en het in te nemen tijdens de maaltijd. Dat metformine mogelijk veroudering tegengaat werd ontdekt toen uit eerder onderzoek bleek dat diabetici die dit middel slikken minder vaak kanker en hart- en vaatziekten hadden en volgens 1 studie 15% langer leefden dan mensen zonder diabetes. Hoe de werking verklaard kan worden is nog onduidelijk, omdat het middel meerdere effecten heeft op cellen, maar één theorie is dat het lijkt op de effecten van caloriebeperking , wat veroudering vertraagt in diverse diersoorten. Als voedsel schaars is, schakelen cellen over naar een energiezuinige modus en dit lijkt een gunstig effect op de levensduur te hebben. Metformine is niet het enige medicijn dat veroudering kan tegengaan. Deze maand worden gestart met tests op honden van een ander geneesmiddel, nl. rapamycine. Dit wordt reeds gebruikt bij mensen om het immuunsysteem te onderdrukken, bijvoorbeeld na een orgaantransplantatie, maar bij lagere doses kunnen ze ook een effect hebben dat lijkt op caloriebeperking. Matt Kaeberlein van de Universiteit van Washington in Seattle denkt dat de honden hierdoor 2 tot 5 jaar langer kunnen leven. Volgens Richard Faragher van de Universiteit van Brighton in de UK, die ook de mechanismen van veroudering onderzoekt, komt een andere impuls van het internationale farmaceutisch concern Novartis. Vorig jaar rapporteerde het concern resultaten die wijzen op een anti-verouderingseffect van een geneesmiddel, everolimus genaamd, dat op een soortgelijke manier werkt als rapamycine. Het was een test om na te gaan of het middel de reactie van ouderen op de anti-griep vaccinatie kan verbeteren. Dat doet het, maar er zijn ook aanwijzingen dat het middel het leven kan verlengen door het verminderen van de normale achteruitgang van het immuunsysteem met de leeftijd.

Bron(nen): New Scientist (gratis login)