Op vakantie gaan heeft allerlei positieve effecten op het mentale welzijn. Het maakt gelukkig, blijkt uit onderzoek. Je brengt tijd door met familie of vrienden, doet nieuwe ervaringen op en het zorgt voor ontspanning. Maar hoe kun je de vakantiedagen het beste over het jaar verdelen?
Om deze vraag te beantwoorden, kijken we naar de wetenschap. “Door de verandering van omgeving worden je hersenen gestimuleerd. Ze moeten immers hun automatismen loslaten”, zegt toerismeonderzoeker Ondrej Mitas van de Breda University tegen de Volkskrant. “Hierdoor word je alerter en gevoeliger voor emoties zoals verbazing, vervoering en vreugde. Ook het ervaren van meer keuzevrijheid en de interactie met andere mensen geeft positieve gevoelens.”
Voorpret-effect
Uit eerder onderzoek van de Nederlandse onderzoeker Jeroen Nawijn naar de relatie tussen geluksgevoel en vakantie bleek al dat het grootste effect in de dagen vóór de vakantie optrad en dat het na de vakantie weer snel verdween. Het maakt daarbij niet uit of iemand een lang weekend naar de Veluwe gaat, anderhalve week gaat skiën in Oostenrijk of wekenlang op een mediterrane camping gaat staan in de zomervakantie. “Dit komt doordat veel mensen meteen weer aan het werk gaan, en het soms juist extra druk hebben door het werk dat is blijven liggen’, vertelde Nawijn destijds tegen The New York Times.
Piek na acht dagen
“Mensen die op
een lange trip gaan, voelen zich gedurende de vakantie wel een beetje gezonder en gelukkiger dan mensen die korter weg zijn”, schrijft Jessica de Bloom in haar promotieonderzoek voor de Radboud Universiteit Nijmegen. “De hoogste piek in welbevinden bereiken ze na acht dagen.”
Op basis van vijf weken vakantie per jaar kun je volgens haar het beste een of twee vakanties van meer dan acht dagen plannen en de rest van de vakantiedagen verspreiden over het jaar. Zo is het voorpret-effect gemaximaliseerd en zijn de rustmomenten goed over het jaar verdeeld. “Daar komt bij dat als je maar één keer per jaar lang op vakantie gaat, er een kans is dat je geen leuke vakantie hebt. Met meerdere kortere vakanties spreid je dit risico”, legt De Bloom uit.