We slikken steeds meer anti-depressiva: Bezuinigingen mede de oorzaak

ANTIDEPRESSIVA TEGEN ALLES ALS HULP BIJ BEZUINIGINGEN? In het medische vakblad BMJ (vroeger heette dat gewoon het British Medical Journal, maar de redactie wilde waarschijnlijk internationaal) stond een discussie tussen twee deskundigen over de vraag of antidepressiva teveel worden voorgeschreven. Het gebeurde naar aanleiding van het nieuws dat het aantal gebruikers van deze medicijnen in 2011 in het Verenigd Koninkrijk met 9,6 procent was toegenomen. Even ter vergelijking de Nederlandse situatie: in 2011 name het gebruik van antidepressiva met 5 procent toe en twee derde van die medicijnen werd door vrouwen geslikt. Ook geen geringe toename en als je het over een langere periode bekijkt is te zien dat sinds 1996 het gebruik met 230 procent in ons land is toegenomen. Is dat nu allemaal een uiting van steeds betere herkenning van depressies (een van de belangrijkste klachten op het gebied van de geestelijke gezondheid) of zijn artsen doorgeslagen en schrijven ze het veel te gemakkelijk voor. Des Spence is huisarts in Glasgow en columnist van BMJ. Hij schrijft in die discussie: "We gebruiken die antidepressiva veel te gemakkelijk, te lang en ze zijn niet werkzaam bij veel mensen”. Daar had hij dan ook nog aan toegevoegd “als ze überhaupt werken”. Dat laatste omdat in veel onderzoeken het effect van antidepressiva nauwelijks groter is dan het placebo-effect. Dat laatste even terzijde om de discussie gemakkelijker te maken. Teveel, te lang, en zonder onderscheid van de persoon. Is daar sprake van? Ian Reid, hoogleraar Psychiatrie aan de universiteit van Aberdeen is het er niet mee eens en zegt dat de toename van het aantal voorschriften komt door de verlenging van de duur van de behandeling en niet omdat er nu zoveel meer mensen met deze medicijnen worden behandeld. Bovendien worden de antidepressiva tegenwoordig ook gebruikt bij een aantal andere stoornissen. Daarmee bedoelt hij verslavingen, dwangstoornissen, angststoornissen. Het Cochrane Instituut doet analyses op basis van bestaande onderzoeken om te kunnen adviseren over de waarde van behandelingen en concludeerde dat slechts bij 1 op de 7 antidepressivagebruikers er voordelen zijn. “Miljoenen mensen slikken voor niets zes maanden lang die antidepressiva”, schrijft Des Spence. Misschien moet er dus beter beoordeeld worden wie mogelijk baat heeft bij die antidepressiva en wie niet. Maar is daar tijd en geld voor? De officiële richtlijnen voor behandeling van depressies zijn bovendien vrij duidelijk: geen antidepressiva bij lichte depressies, en bij matige depressies pas gaan gebruiken als andere behandelingen niet helpen. Juist behandeling via gesprekken om tot zelfinzicht te komen en te leren omgaan met die stemmingsstoornissen zijn belangrijk bij behandeling. Juist die zijn in Nederland nou juist door de boekhouders van de zorg geschrapt: ze mogen niet langer worden vergoed. Kan het misschien zo zijn dat de voortdurende bezuinigingen om de kosten in de zorg te beteugelen eraan bijdragen dat we steeds vaker tevreden moeten zijn met goedkopere oplossingen zoals het slikken van pillen in plaats van dat er nog naar ons geluisterd wordt? Vandeweek kwam het CVZ opnieuw met een aantal bezuinigingsvoorstellen. Er zou nog meer geschrapt moeten worden en met sommige problemen hoef je helemaal niet meer naar een zorgverlener toe als het aan het College voor Zorgverzekeringen ligt, want dat moet je toch zelf gaan betalen.