Politiek laat zorguitgaven stijgen en maakt geen harde keuzes

Als het deze verkiezingscampagne al over de zorg gaat, dan hebben de politici het weliswaar over de betaalbaarheid en bereikbaarheid van de zorg, maar die betaalbaarheid wordt door vrijwel alle politieke partijen vertaald in een - als het even kan - lagere zorgrekening voor Nederlanders. Niet in een lagere rekening voor de staatskas. De collectieve zorgkosten stijgen de komende jaren en harde keuzes om de zorg ook in de toekomst betaalbaar te houden, worden vermeden, zo blijkt uit de verkiezingsprogramma's en de doorrekening van een aantal daarvan door het Centraal Planbureau (CPB).

Diverse vooraanstaande adviesorganen zoals de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) drukken 'Den Haag' al tijden op het hart scherpe keuzes te maken en Nederland voor te bereiden op schaarste in de zorg. Die boodschap lijkt nog niet geland te zijn. De partijen willen vooral meer, en nauwelijks minder.

De collectieve zorgkosten stijgen bij GroenLinks-PvdA het meest, becijfert het CPB. BBB heeft haar programma niet door het CPB laten doorrekenen, maar schrijft dat de komende vier jaar in gezondheidspreventie moet worden geïnvesteerd "om in de toekomst juist kosten te kunnen besparen". Bedragen noemt BBB niet. De VVD gaat "met de samenleving in gesprek over de keuzes die we (moeten) maken om deze uitdagingen het hoofd te bieden".

Vrijwel alle partijen willen het verplichte eigen risico zo laag mogelijk houden. PVV wil dat helemaal schrappen, GL-PvdA en BBB willen daar naar stapsgewijs naartoe werken. De partij van Frans Timmermans (GL-PvdA) verlaagt het verplichte eigen risico wel meteen met 100 euro. NSC, VVD, D66, CDA en ChristenUnie willen het eigen risico bevriezen op 385 euro.

Het basispakket moet worden uitgebreid, willen in ieder geval NCS, GL-PvdA, PVV en BBB. Zij willen onder meer de tandartscontrole terug in het basispakket. GL-PvdA en BBB willen ook fysiotherapie weer aan het basispakket toevoegen. De VVD wil niet tornen aan het huidige basispakket.

De partijen stellen enkele maatregelen voor die (op termijn) tot kostenverlaging moeten leiden. Gedacht wordt aan een andere wijze van financiering, waarbij bijvoorbeeld niet meer per ingreep wordt afgerekend, maar door de zorgvraag en de bevolking als uitgangspunt te nemen. Dat wordt ook wel populatiebekostiging genoemd. Het is niet duidelijk hoeveel daarmee op termijn kan worden bespaard.

Het afschaffen van de marktwerking in de zorg wordt door onder meer NSC, GL-PvdA, PVV en SP als andere besparingsoptie genoemd. Ook daarvan is onduidelijk of en hoeveel kosten daarmee worden bespaard. NSC wil medisch specialisten in loondienst nemen, de VVD overweegt dat. Daarover wordt al tientallen jaren, tevergeefs, gesproken.