Onderzoek: kans op meer extreme branden in Canada stijgt door opwarming

De kans op het droge, hete weer dat momenteel extreme bosbranden in Canada aanwakkert, is door klimaatverandering op zijn minst verdubbeld. Die conclusie trekt een internationale groep klimaatwetenschappers in een analyse. Onderzoekers uit Canada, Nederland en het Verenigd Koninkrijk maken in hun publicatie duidelijk dat dit soort brandgevaarlijk weer nu al geen zeldzaamheid meer is.

Canada wordt jaarlijks getroffen door bosbranden, maar nooit eerder werd zo’n enorm gebied verschroeid als dit jaar. Bijna 14 miljoen hectare ging al in vlammen op. Dat is een groter gebied dan het hele landoppervlak van Griekenland, rekenen de experts voor. Daarmee is het vorige record, dat stamde uit 1989, bijna verdubbeld. Zo’n 200.000 mensen zijn uit de getroffen gebieden in het oosten van Canada geëvacueerd.

Klimaatwetenschappers, die zijn verbonden aan het World Weather Attribution-project, hebben berekend in hoeverre de ongekende branden verband houden met de opwarming van de aarde. Ze vonden een sterk verband en waarschuwen dat het brandgevaarlijke weer, dat sterk bijdraagt aan de branden, steeds normaler wordt. De kans dat dit soort weersomstandigheden zich voordoen in Oost-Canada is in het huidige klimaat jaarlijks ongeveer 4 procent. Dat betekent dat die omstandigheden zich gemiddeld eens in de 25 jaar voordoen.

De onderzoekers maakten gebruik van de zogeheten natuurbrandindex. In dat cijfer worden de temperatuur, luchtvochtigheid, windsnelheid en neerslag gecombineerd om de kans op natuurbranden in te schatten. De piek die ze maten tussen mei en juli was ongeveer 20 procent hoger dan zonder klimaatverandering het geval zou zijn geweest. De kans op zo’n piek is in het huidige klimaat zeker twee keer zo groot.

Over een periode van een halfjaar bezien, is het effect van klimaatverandering nog veel groter dan wanneer specifiek naar de piek wordt gekeken. De onderzoekers schrijven dat de weersomstandigheden die in het eerste halfjaar van 2023 zo’n groot brandrisico opleverden, zeker zeven keer zo waarschijnlijk zijn geworden door de opwarming van de aarde. Voor de volledigheid wijzen ze er nog eens op dat het verbranden van fossiele brandstoffen de voornaamste oorzaak van die opwarming is. Terwijl de temperatuur op aarde blijft stijgen, nemen de bosbrandrisico's verder toe.

Aan de analyse werkten zeventien onderzoekers mee. Zij zijn onder meer verbonden aan het KNMI, Imperial College in Londen en het klimaatcentrum van het Rode Kruis, dat in Den Haag is gevestigd.