Kabinet bedenkt strategie tegen dreigingen, van klimaat tot oorlog

Het kabinet presenteert maandag een strategie voor nationale veiligheid. Daarmee wordt de "basis gelegd onder een toekomst waarin we weerbaar en voorbereid zijn op de dreigingen van vandaag en morgen", schrijven verantwoordelijk ministers Dilan Yeşilgöz (Justitie en Veiligheid) en Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken) aan de Tweede Kamer. De urgentie daartoe is volgens hen hoog.

De overheid roept ook burgers, bedrijven, maatschappelijke organisaties en andere instellingen op om zelf maatregelen te nemen tegen dreigingen. Iedereen moet "alert en voorbereid" zijn, zegt Yeşilgöz. "Als het onverhoopt toch mis gaat."

"Dreigingen tegen onze veiligheid zijn veelvuldig, veelzijdig en met elkaar verweven", schrijven de bewindslieden. De problemen worden bovendien groter "wanneer verschillende dreigingen gelijktijdig optreden en elkaar versterken". "De Russische inval in Oekraïne maakt eens te meer duidelijk dat onze Europese veiligheid wordt bedreigd", zegt Hoekstra. Daarnaast wordt ook de "geopolitieke, economische en digitale veiligheid worden op de proef gesteld."

Dreigingen die elkaar versterken

Er zijn vooral zorgen over dreigingen die elkaar versterken. Dat speelt onder andere bij de gevolgen van klimaatverandering, waarvoor met name het Caribische deel van het Koninkrijk kwetsbaar is. "Door klimaatverandering komt extreem weer steeds vaker voor, wat zorgt voor een grotere kans op droogte, natuurbranden, overstromingen en krachtigere orkanen", staat in de Nationale Veiligheidsstrategie.

Die kunnen leiden tot een verstoring van de vitale infrastructuur, zoals drinkwater-, elektriciteits- en telecomvoorzieningen. "Klimaat- en natuurrampen kunnen verwoesting van grote gebieden betekenen, wat kan leiden tot fysieke slachtoffers en in extreme gevallen zelfs leiden tot een zorginfarct."

Allereerste keer

Het is voor het eerst dat er een veiligheidsstrategie komt voor het hele Koninkrijk. Die beschrijft welke nationale veiligheidsbelangen moeten worden beschermd en wat daarvoor moet gebeuren. Zo moeten terrorisme en extremisme worden voorkomen en bestreden, de vitale infrastructuur worden beschermd en meer worden ingespeeld op de klimaatverandering. Verder moeten ongewenste buitenlandse inmenging en spionage worden geweerd en georganiseerde, ondermijnende criminaliteit tegengegaan. De pandemische paraatheid moet omhoog, evenals de paraatheid van de samenleving.

Daartoe moet nauw worden samengewerkt tussen de rijksoverheid, de veiligheidsregio’s en gemeenten. Daarnaast vereist "een veiliger Koninkrijk stevige samenwerking in Europa, in de NAVO en wereldwijd", zegt Hoekstra.