Pools dorp wil bloedbad liever vergeten

Het Poolse dorpje Jedwabne voelt zich heel erg in de hoek gezet door de nieuwe Poolse film “Aftermath” (“Naspel”) van regisseur Wladyslaw Pasikowski, waarin een gruwelijke gebeurtenis uit de geschiedenis van het dorp aan de vergetelheid wordt onttrokken. In 1941 dreef een aantal dorpelingen, op aandringen van de Duitse bezetter, driehonderd joden bijeen in een schuur die vervolgens in brand werd gestoken. Alle joden kwamen daarbij om het leven. “Het is allemaal heel oneerlijk,” zegt een vrouw van middelbare leeftijd uit het dorp. “Ook veel andere dorpen en steden hebben hun joden vermoord – ik weet niet waarom ze nu juist ons moeten hebben. Nu denkt de hele wereld dat de mensen van Jedwabne duivels zijn.” Ook in conservatief-Poolse kringen is veel kritiek op de film te horen, omdat voorbij zou worden gegaan aan het feit dat veel Polen de doodstraf boven het hoofd hing als ze joden hielpen. Bovendien zou het anti-semitisme een pan-Europees probleem zijn geweest, dat niet louter was voorbehouden aan de Polen. Maar in Polen woonden voor de Tweede Wereldoorlog wel veel meer joden dan in enig ander Europees land. Van de 3 miljoen joden in 1939 waren er in 1945 nog maar enige tienduizenden over. En veel Polen hebben actief meegeholpen aan deze volkerenmoord, of op z'n minst een oogje toegeknepen. Toch hebben de Polen na de oorlog lang vastgehouden aan het beeld dat zijzelf moedige slachtoffers waren van zowel Duitsers als Russen. Volgens regisseur Pasikowskin is het tijd de waarheid onder ogen te zien: “Het omgaan met je eigen onvolmaakte verleden is beter dan je kop in het zand steken.”

Bron(nen): Financial Times