Maak kennis met de hoogopgeleide, jonge stedeling: hij of zij noemt zichzelf vaak milieubewust, eet daarom weinig vlees, recyclet, zet op tijd de douche uit en plaatst de bewijzen van het goede gedrag op social media of praat er luid over op feestjes. Ondertussen is er geen groep in Nederland die zo vaak in het vliegtuig stapt.
Dat blijkt uit twee rapporten van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) waarover dagblad Trouw
schrijft. De rapporten dienen inzichtelijk te maken wie er het meeste vliegt en hoe je diegenen uit het vliegtuig krijgt. De onderzoekers zijn weinig hoopvol: de veelvliegers zijn stedelingen van 25 tot 34 jaar met een hoge opleiding en dito inkomen. Opmerkelijk: 40 procent van de ondervraagden noemt zichzelf milieubewust.
Volgens onderzoeker Jaco Berveling is er sprake van
cognitieve dissonantie (in de volksmond ook wel hypocrisie genoemd): “Mensen willen graag allebei: het milieu sparen en óók op vakantie kunnen. Dan gebruiken ze een ontkenningsstrategie, door bijvoorbeeld te zeggen: ‘thuis recycle ik heel veel afval’. Terwijl dat niet in verhouding staat tot een verre vliegreis.”
Hun vlieggedrag is bovendien lastig te veranderen. De vliegtaks van 7 euro per ticket die eraan komt, zal de veelvliegers amper raken en kiezen voor CO2-compensatie heeft nog nauwelijks effect menen de onderzoekers. Bovendien zijn de jonge vakantieliefhebbers simpelweg niet bereid om minder te gaan vliegen voor het milieu. Berveling: “Mensen zijn heel erg gehecht aan vliegvakanties, het is onderdeel van een levensstijl en daarom moeilijk te veranderen.”
Kleine kanttekening: De enquêtes zijn in 2018 afgenomen. De vliegschaamte is sindsdien toegenomen en kan dus mogelijk positieve gevolgen hebben op het vlieggedrag van de rijke jongeling. Maar van harte gaat het niet.