Zoals oud-president Barack Obama op Twitter al met zijn citaat van Nelson Mandela: haters worden niet geboren maar gemaakt. Maar hoe verander je dan als weldenkend
mens in een
neonazi? De wetenschap heeft er wel een antwoord op: mensen die lid worden van gewelddadige extremistische groeperingen scoren laag op wat ze "integratieve complexiteit" noemen, een schaal voor de mate waarin mensen genuanceerd kunnen
denken en in staat zijn om dingen vanuit verschillende perspectieven te bekijken, legt Alejandro Beutel uit. Hij onderzoekt gewelddadige extremistische ideologieën. "De meest extremistische en gewelddadige mensen denken vaak heel zwart-wit in plaats van op een gematigde, complexere manier." Daardoor gaan ze sneller mee met simplistische ideologieën, zoals het idee dat het Arische ras beter is dan andere rassen. Jeugdtrauma's zijn een andere overeenkomst tussen leden van extremistische groeperingen. Onderzoekers van de University of Nebraska onderzochten de levensgeschiedenis van 44 extreemrechtse Amerikanen. 45 procent van hen zei vroeger mishandeld te zijn, 21 procent is seksueel misbruikt en 46 procent zei als kind verwaarloosd te zijn. Uit dezelfde studie bleek dat 62 procent een zelfmoordpoging had gedaan of het ooit serieus had overwogen, 57 procent gaf toe last te hebben van psychische problemen, 72 procent had verslavingsproblemen en meer dan de helft was voortijdig gestopt met school of geschorst. Hoewel het lijkt alsof neonazi's zich superieur voelen, is het tegendeel waar. Uit Beutels eigen onderzoek blijkt dat ze juist bang zijn om hun plaats in de maatschappij te verliezen. Hun ideeën worden dus gevoed door angst en niet door een gevoel van dominantie. De stap naar een extreemrechtse groepering wordt ook makkelijker gezet als iemand in zijn jeugd altijd is blootgesteld aan rechtse media die zwarte slachtoffers dehumaniseren of als een familielid jarenlang schold op minderheden. Tenslotte geldt voor extreemrechtse groeperingen hetzelfde als voor bijvoorbeeld gangs of andere ideologische bewegingen: ze zorgen voor een gevoel van saamhorigheid, een gezamenlijk doel en verenigen mensen met dezelfde idealen. Het is overigens een misvatting dat het vooral mensen zijn uit lagere sociale klassen die nazistische ideeën hebben. Extreemrechts gedachtegoed komt in alle kringen voor.