DEN HAAG (ANP) - Volgens Geert Wilders is de angst onterecht dat hij als leider van de grootse coalitiepartij de nieuwe premier Dick Schoof zal aansturen. "Deze minister-president is niet de marionet van de heer Wilders", aldus de PVV-leider op vragen van Rob Jetten (D66). "En ik ga ook niet over wat de minister-president mag doen. Daar gaat hij zelf over." Wilders mag zich op zijn beurt weer uiten zoals hij wil op sociale media. "Als ik wil twitteren, dan twitter ik."
Volgens Jetten somde Schoof in zijn regeringsverklaring een "simpel boodschappenlijstje" op, waarbij de visie ontbreekt. Schoof is als partijloos premier naar voren geschoven omdat NSC niet wilde dat Wilders premier werd. Als onderdeel van het 'extraparlementaire karakter' van het kabinet is ook afgesproken dat alle partijleiders in de Tweede Kamer blijven. Jetten denkt dat Schoof alsnog wordt aangestuurd door Wilders, die immers de grootste partij leidt.
Dat noemde de PVV-leider op zijn beurt een "belachelijke vraag". Het kabinet krijgt bijvoorbeeld de vrijheid om het coalitieakkoord uit te werken tot een regeerprogramma, hoewel Schoof wel erkende dat sommige afspraken al in detail zijn uitgewerkt. "In die uitwerking zullen wij de vinger aan de pols houden", zegt Wilders. Maar hij stelt gepaste afstand te houden. Als Kamerlid zal Wilders controleren wat Schoof doet, belooft hij.
Martin Bosma
Mocht Schoof in strijd opereren met afspraken die tussen de coalitiepartijen zijn gemaakt, "dan zullen we het kabinet ter verantwoording roepen". Als Wilders zelf over de schreef gaat, kunnen zijn coalitiepartners hem "tot de orde roepen", hield hij Jetten voor. Maar voorlopig blijft hij zich op sociale media uiten zoals hij wil. "Daar gaat niemand over behalve ik zelf."
Het recent "spuien" van Wilders op X, voorheen Twitter, is volgens Jetten een signaal dat hij alsnog de dienst uitmaakt in het kabinet. Met een beroep op de basisafspraken die zijn gemaakt, noemde Wilders de islam vorige week op X een "walgelijke, verwerpelijke, gewelddadige en haatdragende religie". Over het weren van PVV'er en Kamervoorzitter Martin Bosma bij de slavernijherdenking wegens diens uitspraken in het verleden, stuurde Wilders ook een bericht: "Ik wil anders maandag wel naar Amsterdam gaan en daar speechen hoor. Ze zullen gaan hunkeren naar onze Voorzitter." Coalitiepartner Caroline van der Plas (BBB) noemde dat "niet zo oké".