Wat hebben een kerkdienst in het Franse Mulhouse, een carnavalsfeest in het Duitse Heinsberg en een grote parade in New Orleans met elkaar gemeen? Ze waren allemaal de katalysator van een grote uitbraak van het coronavirus.
Feesten"Als er één patroon is dat we over de hele wereld zien dan is het dat als er mensen zingen en dansen het virus zich snel verspreidt," zegt virologieprofessor Hendrik Streeck van de universiteit van Bonn. Samen met zijn team voerde hij de eerste Covid-19-clusterstudie uit in Heinsberg.
“De meeste besmettingen vonden niet plaats in supermarkten of restaurants," zegt Streeck. Zijn team vond ook nauwelijks bewijs voor besmetting via deurklinken, telefoons, water of andere zaken. Besmettingen gebeurden vooral op plaatsen waar mensen lange tijd dichtbij elkaar waren, zoals tijdens de après-ski in het Oostenrijkse Ischgl, in nachtclub Trompete in Berlijn of tijdens een voetbalwedstrijd in Bergamo.
Volslagen vreemden"Grote massabijeenkomsten vormen de perfecte kans voor het virus, omdat mensen er volslagen vreemden ontmoeten," zegt ook wiskundige Niki Popper van de Technische Universiteit in Wenen. Zijn team ontwikkelde een simulatie die overheden kan helpen om de ontwikkeling van de epidemie te voorspellen.
"Als 100 of 200 mensen genoeg tijd doorbrengen in een ruimte waar één persoon het virus bij zich draagt, dan lopen er waarschijnlijk 20 besmet naar buiten. Zij geven het na een paar dagen incubatietijd door aan hun familie, vrienden en collega's. Laten we er vanuit gaan dat ze ieder 10 andere mensen besmetten. Binnen enkele dagen kan het virus dan 200 keer zoveel mensen besmetten na één enkele initiële besmetting. En dat gebeurt overal," legt de wiskundige uit.
Grote feesten speelden een sleutelrol in de snelle verspreiding van de pandemie en niet alleen in Europa, maar ook in de VS en Australië. Zo worden de traditionele festiviteiten rondom Mardi Gras gezien als de katalysator voor de uitbraak in New Orleans en een strandfeest bij Bondi Beach in Australië zorgde down under voor een snelle verspreiding.
Geen curveZulke clusters van uitbraken zijn lastig te voorkomen, denkt Popper. "Het beeld van Covid-19 is dat de epidemie een curve volgt, maar mijn grote angst is dat we eigenlijk met een loop te maken hebben. Zodra we de restricties versoepelen, ontstaan er nieuwe clusters waardoor de verspreiding weer versnelt."