\n\n

Waarom doe je niets als je getuige bent van een misdrijf?

Wetenschap
door Chantal Caesmaandag, 14 november 2011 om 00:00
welingelichtekringen header 1
Jerry Sandusky (67), rechterhand van de Penn State top-coach Joe Paterno wordt beschuldigd van 40 gevallen van seksueel misbruik. Joe Paterno moest ontslag nemen, omdat hij niet ingreep. Mike McQueary, een assistent-coach die in 2002 getuige was van de verkrachting van een kind, deed geen aangifte bij de politie. McQueary zegt dat hij het destijds aan Paterno meldde, maar dat die geen actie ondernam. Een conciërge was al 2 jaar eerder getuige van een aanranding, maar deed verder ook niets.
Hoe is het mogelijk dat iemand niet ingrijpt op zo'n moment? Waarom houd je zoiets jaren stil, wetende dat de dader met jonge jongens blijft werken? Is dit een voorbeeld van het 'toeschouwer-effect of het 'Kitty Genovese-effect'? Dit naar aanleiding van een gebeurtenis in New York in 1964:
Kitty Genovese (28) kwam 's nacht om 3u15 per auto terug van haar werk. De parkeerplaats was omringd door flats. Toen ze uitstapte, viel een man haar aan met een mes. Kitty schreeuwde om hulp, maar slechts 1 man riep vanuit zijn raam dat de man haar met rust moest laten. De dader vluchtte, maar toen niemand naar beneden kwam, ging hij terug en stak Kitty herhaaldelijk tot ze dood was. Er waren 38 mensen getuige van het drama. Pas om 3u50 uur belde iemand de politie ...
In zo'n situatie grijpen mensen vaak niet in, omdat ze ervan uitgaan anderen dat wel zullen doen. Toch blijkt het Kitty Genovese-verhaal een broodje-aap. Er waren veel minder dan 38 getuigen en de meesten konden niet goed zien of horen wat er gebeurde. Bovendien belden meer mensen de politie.
De Amerikaanse psycholoog Robert Levine toonde aan dat anderen ons gedrag wel degelijk beïnvloeden, maar niet altijd op een negatieve manier. De aard van de groep, hoe we ons verhouden tot de andere leden en tot buitenstaanders bepaalt hoe groot de kans is dat we zullen helpen. Als de acties van de groep zichtbaar zijn voor de buitenwereld, worden insiders die de groepsnormen overtreden, strenger gestraft door de groep dan ze zouden worden gestraft door buitenstaanders. De reputatie van de groep staat dan op het spel. Als het echter gaat om een besloten groep, zoals een college football team of een klooster, dan heeft men de neiging om het gedrag te verdoezelen. Het zegt ook iets over de normen en waarden van de groep. Kennelijk wordt solidariteit belangrijker gevonden dan kinderen beschermen tegen seksueel misbruik.
Een andere factor die mogelijk een rol speelt, is ontkenning. Er zijn verschillende vormen van ontkenning: (1) letterlijke ontkenning (ik heb helemaal geen alcoholprobleem) en (2) interpretatieve ontkenning (er is iets gebeurd, maar het is niet wat je denkt). Het is mogelijk dat McQueary Sandusky dusdanig bewonderde dat hij niet kon geloven wat hij zag en het voorval minimaliseerde. Van naasten en mensen die je bewondert, kun je vaak niet geloven dat zij tot zoiets in staat zijn.
Bron(nen): Time